Pozbawienie władzy rodzicielskiej – kiedy ma miejsce?

Związek małżeński wiąże się z obowiązkami zarówno względem męża czy żony, jak i dziecka. Mowa tutaj między innymi o wychowaniu małoletniego, sprawowaniu opieki nad nim i zapewnieniu mu szans rozwoju. Taką opiekę nazywa się władzą rodzicielską, która w szczególnych przypadkach może zostać odebrana. Często ma to miejsce podczas sprawy rozwodowej, jednak rozwiązanie małżeństwa przez sąd nie jest jedynym powodem. W jakich sytuacjach jest więc możliwe pozbawienie władzy rodzicielskiej?

Kiedy może dojść do pozbawienia praw rodzicielskich?

Władza rodzicielska przysługuje rodzicom na mocy obowiązującego w Polsce prawa i powstaje już w momencie narodzin dziecka. Pozbawienie władzy rodzicielskiej może mieć miejsce w wyniku różnych sytuacji – np. wtedy gdy wykonywanie praw i obowiązków względem dziecka jest niemożliwe. Do najczęstszych przyczyn takiego stanu rzeczy zaliczamy:

• trwałą chorobę jednego z rodziców, która wiąże się z umieszczeniem go w placówce opiekuńczej lub medycznej, co uniemożliwia mu opiekę nad dzieckiem;
• umieszczenie jednego z rodziców w zakładzie karnym;
• wyjazd jednego z rodziców za granicę i brak zainteresowania dzieckiem.

Co w przypadku, gdy rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej?

To jednak wciąż nie wszystko. W polskim prawie istnieje bowiem takie określenie jak nadużywanie władzy rodzicielskiej. Są to wszelkie działania na szkodę dziecka, mogące doprowadzić do zatrzymania jego rozwoju albo narażenia go na utratę zdrowia lub życia. Zaliczamy tutaj między innymi nakłanianie małoletniego do spożywania alkoholu lub narkotyków, zmuszania go do pracy, która wykracza poza jego możliwości albo nakłanianie do łamania prawa. Co więcej, nadużywanie władzy rodzicielskiej to przemoc psychiczna i fizyczna, a także wychowywanie dziecka we wrogości do drugiego rodzica. W każdym z takich przypadków są może pozbawić władzy rodzicielskiej jednego z rodziców.

Władza rodzicielska – zaniedbanie obowiązków względem dziecka

Inną kategorią, pod kątem której może zostać rozpatrywane pozbawienie władzy rodzicielskiej, jest zaniedbanie obowiązków względem dziecka. Dotyczy to rodziców, którzy w wyniku swoich uzależnień lub z innych powodów zaniedbują dziecko. Sąd może odebrać prawo do wychowania małoletniego w przypadku jego głodzenia, porzucenia albo narażania go na utratę życia lub zdrowia.

Jak więc widać, pozbawienie władzy rodzicielskiej może mieć miejsce nie tylko podczas sprawy rozwodowej, ale również przed zakończeniem małżeństwa albo na długo po jego rozwiązaniu. Aby było to możliwe, konieczne jest złożenie wniosku – może to zrobić zarówno rodzic, jak również prokurator lub szkoła.

 

Pozbawienie władzy rodzicielskiej – jak wygląda postępowanie?

Niezależnie od tego, czy mamy do czynienia z pozbawieniem władzy rodzicielskiej na wniosek, czy z urzędu, dochodzi do rozprawy, w trakcie której sąd rozpatruje wszelkie dowody przedstawione przez wnioskodawcę i na tej podstawie wydaje ostateczny wyrok. Uczestnikami takiego procesu są wyłącznie rodzice oraz inne osoby dorosłe pełniące rolę świadków, a nie samo dziecko, chociaż warto zaznaczyć, że ma ono prawo do wypowiedzenia się w trakcie trwania postępowania.

Bardzo często pozbawienie praw rodzicielskich może również zostać orzeczone przez sąd w sprawie rozwodowej albo separacyjnej. Po odebraniu praw rodzicowi, nie ma on możliwości ingerowania w proces wychowania, edukacji, a nawet leczenia dziecka.

Pamiętaj! W polskim prawie funkcjonuje również pojęcie ograniczenia władzy rodzicielskiej, które może mieć miejsce w wyniku rozwodu albo w sytuacji, gdy istnieje zagrożenie dobra dziecka. Sąd decyduje w jakim stopniu ograniczyć prawa i obowiązki rodzica – jest to mniej surowy środek ingerencji we władzę rodzicielską, który może mieć charakter tymczasowy.

Wniosek o pozbawienie władzy rodzicielskiej

Wniosek o pozbawienie władzy rodzicielskiej to formalny akt, który może być złożony zarówno przez jednego z rodziców, jak i przez prokuratora lub szkołę. Jest to ważny krok w procesie rozważania ewentualnego pozbawienia praw rodzicielskich. Wniosek powinien być sporządzony w odpowiedni sposób, zawierając istotne informacje dotyczące sytuacji oraz uzasadnienie, dlaczego pozbawienie władzy rodzicielskiej może być konieczne.

Podczas rozprawy, która następuje po złożeniu wniosku, sąd dokładnie rozpatruje przedstawione dowody i argumenty. Uczestniczą w niej wyłącznie rodzice oraz inne osoby dorosłe pełniące rolę świadków. Chociaż samo dziecko nie jest uczestnikiem procesu, ma ono prawo do wypowiedzenia się w trakcie trwania postępowania, co może być brane pod uwagę przez sąd.

Należy pamiętać, że postępowanie dotyczące pozbawienia władzy rodzicielskiej może być trudne i wymagać wsparcia specjalisty. W takich przypadkach warto skorzystać z pomocy doświadczonego adwokata, który pomoże w przygotowaniu wniosku i reprezentacji w sądzie. Jako adwokaci od rozwodów w Opolu oferujemy kompleksowe, profesjonalne usługi, które mogą pomóc osiągnąć zamierzony cel.

Potrzebujesz wsparcia? Skorzystaj z pomocy adwokata od rozwodów w Opolu

Wniosek o pozbawienie władzy rodzicielskiej powinien być sporządzony w odpowiedni sposób, a samo postępowanie może być bardzo stresujące i wymagać wsparcia specjalisty. Niezależnie więc od tego, czy kwestia ta dotyczy sprawy rozwodowej, czy nie, zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią. Jako adwokaci od rozwodów w Opolu zapewnimy kompleksowe, w pełni profesjonalne usługi, dzięki którym osiągniesz swój cel.