Najważniejsze funkcje prawa karnego

W każdym kraju obowiązują przepisy stanowiące o tym, jakie czyny są uznawane za niedozwolone przez obywatela, i w których zawarto kary grożące za ich popełnienie. Mowa tutaj o prawie karnym – jest równe dla wszystkich i pełni kilka istotnych ról. W tym artykule zajmiemy się wyjaśnieniem funkcji prawa karnego – dzięki temu dowiesz się, dlaczego przepisy zostały skonstruowane w taki, a nie inny sposób.

Jakie są funkcje prawa karnego?

Przepisy dotyczące prawa karnego zostały zapisane w specjalnych kodeksach. Do tych najważniejszych zaliczamy Kodeks Karny, Kodeks Karny Wykonawczy oraz Kodeks Postępowania Karnego. Również tam znaleźć można wszelkie zasady i funkcje prawa karnego. Tych ostatnich jest 5 i każda z nich pełni określoną rolę.

Funkcja sprawiedliwościowa

Jak wspomnieliśmy we wstępie, prawo karne jest równe dla wszystkich, a jednym z jego najważniejszych celów jest zaspokojenie poczucia sprawiedliwości. Mówiąc prościej – osoby pokrzywdzone albo rodziny ofiar mają prawo domagać się ukarania sprawcy zabronionego czynu. 

Sprawiedliwościowa funkcja prawa karnego ma z jednej strony kompensować potrzebę zemsty za wyrządzone krzywdy i rozładowywać negatywne emocje, a z drugiej realizować filozofię, zgodnie z którą za dobre czyny należy wynagradzać, a za złe karać.

Funkcja ochronna prawa

Niezwykle istotnym zadaniem prawa karnego jest ochrona interesów podmiotów ujętych w przepisach prawnych. Zaliczamy do nich życie, zdrowie, wolność, mienie oraz bezpieczeństwo. Ochronna funkcja prawa karnego metaforycznie patrzy więc w przyszłość i jest niezwykle istotna – dzięki niej każdy z nas zyskuje poczucie bezpieczeństwa i świadomość tego, że prawo jest dla nas i jego zadaniem jest zabezpieczanie naszych interesów.

Funkcja gwarancyjna

Kolejnym celem prawa karnego jest zagwarantowanie osobom, które nie popełniły czynu zabronionego tego, że nie zostaną one w jakikolwiek sposób ukarane. Co więcej, funkcja gwarancyjna daje pewność tego, że za popełnienie konkretnego przestępstwa grozić będzie adekwatna, wyraźnie określona w przepisach prawa karnego kara. Jej celem jest również wyraźne wyznaczenie granicy między zakresem uprawnień państwa (władzy) a sferą praw i wolności obywatela.  

Funkcja kompensacyjna

Popełniane przez sprawców czyny zabronione prowadzą do wyrządzenia krzywdy osobom poszkodowanym. Kolejna funkcja prawa karnego dotyczy więc obowiązku naprawy szkód. Może to być możliwe z jednej strony dzięki mediacji, którą zaproponuje sąd, a z drugiej poprzez nałożenie konkretnego środka karnego na sprawcę – mowa tu między innymi o pozbawieniu praw publicznych, zakazie zajmowania określonego stanowiska lub prowadzenia pojazdu czy obowiązku zapłaty poszkodowanemu konkretnej sumy pieniędzy.

Funkcja prewencyjna

Ostatnią z najważniejszych funkcji prawa karnego jest zapobieganie przestępstwom pod groźbą kar. Każdy z nas powinien zdawać sobie sprawę z tego, że popełnianie czynów zabronionych niesie za sobą konkretne konsekwencje. Mówiąc inaczej, funkcja prewencyjna ma odstraszać potencjalnych sprawców przez działaniem na szkodę innych.

Masz pytania albo chcesz skorzystać z usług adwokata od spraw karnych? Zapraszamy do kontaktu!

Jako adwokaci specjalizujący się w prawie karnym jesteśmy w stanie zapewnić Ci kompleksową wiedzę dotyczącą przepisów i odpowiedzieć na wszystkie Twoje pytania – nie tylko te, związane z funkcjami prawa karnego. Pomożemy Ci również w sytuacji, gdy potrzebujesz reprezentanta, który skutecznie obroni Twoje interesy – niezależnie od tego, czy jesteś osobą pokrzywdzoną, czy też sprawcą. Zapraszamy do kontaktu!