Nowe zasady szacowania szkód łowieckich
Z dniem 1 kwietnia 2018 r. zostały znowelizowane przepisy Prawa łowieckiego m.in. w zakresie szacowania szkód łowieckich. Zgodnie z nowo obowiązującym prawem szacowanie szkód odbywać się będzie przy wiodącej roli gminy, na terenie której wystąpiła szkoda. W przypadku braku przygotowania gminy do wywiązania się z nałożonych na nią obowiązków, istotnej zmianie ulegną relacje między gminą, rolnikami i myśliwymi. Istnieje zatem prawdopodobieństwo, że długotrwałe skutki nowelizacji w tym zakresie odczują także pozornie niezainteresowani, a mianowicie zwykli obywatele.
Przepisy znowelizowanej ustawy wprowadzają nowy model szacowania szkód łowieckich. Dotychczas oględzin i szacowania szkód, a także ustalania wysokości odszkodowania dokonywali przedstawiciele zarządcy lub dzierżawcy obwodu łowieckiego. Na żądanie strony w oględzinach, szacowaniu szkód oraz ustalaniu wysokości odszkodowania uczestniczyć mógł przedstawiciel właściwej izby rolniczej.
Natomiast w chwili obecnej szacowania szkód, a także ustalania wysokości odszkodowania dokonywać będzie zespół składający się z: 1) przedstawiciela gminy; 2) przedstawiciela zarządcy albo dzierżawcy obwodu łowieckiego; oraz 3) właściciela albo posiadacza gruntów rolnych, na terenie których wystąpiła szkoda.
Wprowadzenie przedstawiciela gminy
Z jednej strony ustawodawca unormował dotychczasową praktykę szacowania szkód przy udziale właściciela albo posiadacza gruntów rolnych, na terenie których wystąpiła szkoda.
Z drugiej zaś wprowadził trzeci podmiot, który ma rolę nadrzędną w stosunku do pozostałych. Tym podmiotem jest przedstawiciel gminy, przez którego należy rozumieć:
a) przedstawiciela organu wykonawczego jednostki pomocniczej tej gminy – jeżeli jednostka pomocnicza została utworzona,
b) przedstawiciela organu wykonawczego tej gminy – jeżeli jednostka pomocnicza nie została utworzona,
c) przedstawiciela organu wykonawczego gminy lub organu wykonawczego jednostki pomocniczej gminy właściwej dla przeważającego obszaru całej uprawy, która została uszkodzona – jeżeli szkoda wystąpiła na obszarze więcej niż jednej gminy lub jednostki pomocniczej gminy.
Z zapisów znowelizowanej ustawy wynika jednoznacznie, iż to na przedstawicielu gminy ciążyć będzie obowiązek dokonania szacowania szkód. Wynika to chociażby z tego, że niestawiennictwo właściciela albo posiadacza gruntów rolnych lub dzierżawcy albo zarządcy obwodu łowieckiego nie wstrzyma dokonania szacowania szkód łowieckich.
Pomimo niestawiennictwa pozostałych, przedstawiciel gminy oględzin będzie musiał dokonać niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni od dnia otrzymania wniosku o szacowanie szkód. Ponadto to na nim ciążyć będzie obowiązek zawiadomienia o terminie oględzin szacowania szkód właściciela albo posiadacza gruntów rolnych oraz dzierżawcę albo zarządcę obwodu łowieckiego, nie później jednak niż przed upływem 3 dni od dnia otrzymania przedmiotowego wniosku.
Skutki nowelizacji
Niewiadomym jest czy gminy są przygotowane na zmiany w prawie. Chodzi przede wszystkim o wyposażenie ich w odpowiednią liczbę przeszkolonych pracowników, którzy po pierwsze będą w stanie prawidłowo oszacować szkody łowieckie, a po drugie będą dyspozycyjni w odpowiedniej ilości nie tylko w momencie oględzin, ale również w czasie szacowania ostatecznego, którego termin uzależniony będzie każdorazowo od daty zbioru plonów przez rolników.
Początkowym problemem mogą być nadto przyzwyczajenia rolników, którzy dotychczas szkody zgłaszali we właściwym kole łowieckim, a niew organie wykonawczym gminy właściwym ze względu na miejsce wystąpienia szkody.
Ponadto, w sytuacji, w której to wielu rolników będzie chciało zebrać swoje plony w jednym czasie, może dojść do niewydolności ze strony gminy. Skutkować to może roszczeniami zarówno ze strony właścicieli albo posiadaczy gruntów rolnych, na terenie których wystąpiła szkoda (najczęściej rolników), jak również przedstawicieli zarządcy albo dzierżawcy obwodu łowieckiego (najczęściej kół łowieckich) wobec gmin.
Roszczenia skłóconych stron mogą dotyczyć przede wszystkim nieprawidłowych szacowań, opóźnień w ich wykonaniu lub ich niewykonaniu.
Skutki nowelizacji prawa łowieckiego w wyżej wskazanym zakresie ocenić będzie można dopiero po czasie. Niezależnie od powyższego należy mieć na uwadze, że w przypadku rzeczywistej niemożności wywiązania się przez gminy z nałożonych na nie obowiązków, negatywne konsekwencje nowelizacji prawa łowieckiego w omawianym zakresie postawią gminy, przed wyborami samorządowymi, w opozycji zarówno wobec rolników jak również samych myśliwych.