Dziecko jako świadek w sprawie rozwodowej

21 września, 2023
sprawy-rozwodowe-rozwod-kancelarie-adwokackie-adwokat-opole.jpeg

Planujący rozwody klienci odwiedzający kancelarie adwokackie często zastanawiają się, czy istnieje możliwość powołania nieletniego do świadczenia w postępowaniu sądowym. Faktycznie, mieszkające na co dzień z rodzicami dziecko na ogół jest doskonale zorientowane w sprawach rodzinnych.

Teoretycznie zatem jako świadek mogłoby udzielić sądowi wielu cennych informacji w procesie rozwodowym. Mimo to w obowiązującym prawie przewidziano pewne obostrzenia w dziedzinie przesłuchiwania małoletnich w postępowaniu dotyczącym rozwiązania małżeństwa. Jakie? Zapraszamy do lektury!

Dziecko jako świadek w sprawie rozwodowej – obligatoryjny wiek

Zgodnie z aktualnymi przepisami, w określonych sytuacjach można domagać się złożenia zeznań przed organami sądowymi przez osoby niepełnoletnie, które ukończyły 13 rok życia. Jednak w przypadku sprawy o rozwód próg wiekowy świadków będących potomstwem rozstających się małżonków podniesiono do 17 lat. Jak wskazuje pracujący w naszej kancelarii w Opolu adwokat, tym regulacjom prawnym nadano charakter bezwzględny. Oznacza to, że nawet w przypadku wyrażenia przez dziecko woli do zeznawania przed sądem rodzinnym, nie ma możliwości powołania go do świadczenia w postępowaniu rozwodowym.

Taki stan rzeczy uwarunkowany jest przede wszystkim troską o dobro najmłodszych, przeżywających traumę spowodowaną rozpadem rodziny. Ponadto rezygnacja ze składania zeznań przez nieletnich podyktowana jest dążeniem do zebrania możliwie jak najbardziej obiektywnych danych odnośnie do sytuacji osób starających się o rozwód. Zaangażowane emocjonalnie w sprawę dziecko zwykle nie jest w stanie rzetelnie ocenić relacji rodzinnych. Dodatkowo może ono odczuwać brak komfortu psychicznego związany z koniecznością opowiedzenia się po stronie matki lub ojca wówczas, gdy toczy się ich postępowanie rozwodowe. Dlatego też ani sąd, ani adwokat żadnego z rodziców nie ma możliwości powołania niepełnoletniego potomka do świadczenia w trakcie rozprawy dotyczącej rozwiązania małżeństwa.

Możliwości przesłuchiwania dziecka w sprawach o rozwód

To, że nieletni na ogół nie mogą brać udziału w przesłuchaniach w trakcie rozprawy w charakterze świadka, nie oznacza, że wydający wyrok w sprawach o rozwody sędziowie nie biorą w ogóle pod uwagę zdania dziecka. W zbieraniu zeznań od małoletnich mogą pośredniczyć inne uprawnione do tego osoby (np. przeprowadzający wywiad środowiskowy kurator sądowy albo biegły psycholog, będący pracownikiem specjalistycznej placówki). Istnieje również możliwość przeprowadzenia – także na wniosek adwokata – wysłuchania informacyjnego kilkulatka lub nastolatka.

Czy dziecko musi zeznawać w sprawie rozwodowej?

Zgodnie z przekazanymi przez kancelarie adwokackie informacjami, przesłuchanie nieletniego w tym trybie może dotyczyć tylko sprawy rodzinnej związanej bezpośrednio z dzieckiem (np. ustalenia z nim kontaktów albo przyznania pełni praw rodzicielskich jednemu z rodziców lub ich ograniczenia). Rozmowa z najmłodszymi musi odbywać się w specjalnie przystosowanym do tego pomieszczeniu znajdującym się poza salą rozpraw, gdzie toczy się postępowanie rozwodowe. W konwersacji z dzieckiem musi brać udział biegły psycholog. Po jej zakończeniu należy sporządzić protokół dokumentujący przeprowadzone czynności. Wysłuchania informacyjne organizowane są przez sądy rodzinne w różnych miastach Polski. W praktyce jednak zdarza się to dość rzadko, gdyż organy sądownicze przejawiają tendencje do korzystania w rozprawach o rozwody z innych materiałów dowodowych (np. wywiadu środowiskowego).

Małżonkowie często pytają prawników z naszej kancelarii adwokackiej w Opolu o to, czy jako rodzice będą mogli być obecni przy wysłuchaniu informacyjnym dziecka. Trzeba mieć świadomość, że ostateczne decyzje w tej sprawie podejmuje sąd rodzinny prowadzący postępowanie rozwodowe. Warto, aby adwokat uświadomił rozstającym się małżonkom, że w większości przypadków sędziowie nie wyrażają zgody na towarzyszenie młodemu człowiekowi przez matkę lub ojca w trakcie wysłuchania informacyjnego. Dzieje się tak w trosce o komfort psychiczny małego świadka oraz obiektywizm przekazanych przez niego danych dotyczących sprawy o rozwód.

Dziecko jako świadek w sprawie rozwodowej – podsumowanie

Sądy rodzinne mają możliwość powołania małoletniego do złożenia zeznań, jeśli ukończył on już 17 rok życia. Opracowaniem stosownego wniosku w tej kwestii zajmuje się adwokat, który odpowiada także za jego przekazanie do konkretnego organu sądowniczego. Przed dopuszczeniem młodego człowieka do przesłuchania rozważa się jednak, czy nie wpłynie to negatywnie na jego psychikę. Dodatkowo przysługuje mu prawo do odmowy uczestnictwa w procesie odnoszącym się do sprawy o rozwód. Dlatego też prawnicy zatrudniani przez kancelarie adwokackie z Opola rekomendują, aby dowiedzieć się wcześniej, czy dziecko ma zamiar zeznawać przed sądem. Jeśli nie, należy zrezygnować ze złożenia wniosku.

W związku z powyższym – jeśli potrzebujesz wsparcia profesjonalnego adwokata spraw rodzinnych w Opolu, skontaktuj się z naszą Kancelarią Adwokacką Pawła Figzała.