Nadpłacone alimenty – jak wygląda sprawa o ich potrącenie i zwrot świadczenia?

Pytanie o potrącenie nadpłaconych alimentów z pewnością nurtuje każdego, kogo ten problem dotyczy. Sprawa nie jest prosta i jednoznaczna. Nadpłatę alimentów jako świadczenie nienależne powinno się rozpatrywać indywidualnie, na podstawie konkretnego przypadku, w zależności od okoliczności.

Czy można żądać zwrotu nadpłaconych alimentów?

Ważne jest uświadomić sobie, że alimenty są szczególnym rodzajem świadczeń, które służą zaspokajaniu podstawowych potrzeb. To właśnie rzutuje w ostateczne powodzenie dochodzenia zwrotu nienależnej nadpłaty, gdyż sądy zazwyczaj uznają kwotę za moralnie uzasadnioną. Tak jest zwłaszcza w przypadku, gdy uprawniony zużył już alimenty na swoje podstawowe potrzeby oraz zaspokojenie wszelkich potrzeb dziecka, co oznacza, że nie jest bezpodstawnie wzbogacony (art. 409 kodeksu cywilnego).

Przyjmuje się wg przepisu w kodeksie cywilnym (art. 411 pkt 2), że jeżeli świadczenie czyni zadość zasadom współżycia społecznego, nie można żądać zwrotu, w tym przypadku nadpłaconych alimentów.

Nadpłata alimentów i świadczeń nienależnych – kiedy można żądać zwrotu świadczenia?

Wydaje się, dla zainteresowanego sprawa zwrotu świadczenia jest beznadziejna, ale istnieje parę rozwiązań, które można spróbować zastosować w niektórych przypadkach. Przepisy kodeksu cywilnego dają możliwość wytoczenia osobnego powództwa o zwrot nadpłaconych kwot, gdyż żądanie zwrotu nienależnie zapłaconych alimentów może być kwalifikowane jako żądanie zwrotu świadczenia nienależnego.

Art. 409 kodeksu cywilnego mówi bowiem, że uprawniony „wyzbywając się korzyści lub zużywając ją, powinien był liczyć się z obowiązkiem zwrotu orzeczeń”. W przypadku uchylenia albo obniżenia alimentów z datą wsteczną stają się one tzw. świadczeniem nienależnym, a to obliguje osobę, która taką korzyść uzyskała do jej zwrotu (art. 410 kodeksu cywilnego).

A o tym, czy świadczenie czyni zadość zasadom współżycia społecznego, decydują każdorazowo okoliczności konkretnego przypadku.

Wniosek o zwrot nadpłaconych alimentów – niezbędny krok prawny

Na pewno nie wolno samodzielnie potrącić kwoty alimentów, wyliczonej na podstawie różnicy powstałej z nadpłaty. Można to zrobić na drodze pozasądowej, kierując wniosek do komornika o zwrot nadpłaconych alimentów, na podstawie wykazania, że zapłacona kwota jest świadczeniem nienależnym, jednoznacznie bezpodstawnym wzbogaceniem się. Druga droga uzyskania zwrotu nadpłaty alimentów to wystąpienie do sądu z pozwem o zapłatę.

Zabezpieczenie alimentów na czas trwania sprawy a ich zwrot

A co z zabezpieczeniem alimentów na okres trwania postępowania sądowego i jego zwrotem w przypadku zasądzenia niższych alimentów? Sprawa nie jest jednoznaczna i sprecyzowana w orzecznictwie. Sąd zazwyczaj uznaje charakter prowizoryczny i warunkowy zabezpieczenia roszczenia.

Pozwanemu, przez którego zostało dokonane spełnienie świadczenia, w razie oddalenia powództwa przysługuje roszczenie o jego zwrot. Jednakże z drugiej strony celem zabezpieczenia jest dostarczenie natychmiastowych środków utrzymania uprawnionemu, więc na tej podstawie kwota zabezpieczenie nie może być uznane z nienależne.

Potrzebujesz pomocy w sprawie nadpłaconych alimentów i w sprawach z zakresu prawa rodzinnego w Opolu? Skontaktuj się z naszym adwokatem od spraw alimentacyjnych!